XV Górnośląskie Sympozjum Krajoznawcze
W dniach 16-17 kwietnia 2000 roku odbyło się piętnaste z kolei (poniekąd jubileuszowe) Górnośląskie Sympozjum Krajoznawcze, tym razem w dolinie Olzy i Łomnej po czeskiej stronie Beskidów oraz w Ustroniu i Istebnej. Jak zwykle sympozjum składało się z objazdu krajoznawczego oraz z części referatowej, którą w całości znakomicie wypełniła Pani Małgorzata Kiereś, dyrektor Muzeum Beskidzkiego w Wiśle. Wybraliśmy jako prelegenta etnografa nie przypadkowo: 17 kwietnia wypadła niedziela Palmowa i chcieliśmy się przekonać jakie zwyczaje wiosenno-wielkanocne przygotowują czy przygotowywali niegdyś górale beskidzcy. I choć tematem wiodącym był "Folklor górali beskidzkich", tematów krajoznawczych nie ograniczaliśmy tylko do niego. W sympozjum wzięło udział 90 osób. Dwoma autokarami przekroczyliśmy w Cieszynie granicę i prowadzeni przez przewodników Józefa Przywarę z Trzyńca i Edwarda Wieczorka z Katowic ruszyliśmy w górę doliny Olzy - do Mostów i Przełęczy Jabłonkowskiej oraz w głąb doliny Łomnej. Po drodze zobaczyliśmy sporo zaolziańskich atrakcji krajoznawczych, o których w dalszej części piszemy trochę szerzej.
Katalog Kościołów Drewnianych - Cieszowa
Cieszowa jest miejscowością położoną około 4 km na północ od Koszęcina. Pierwsza wzmianka o niej pojawiła się w księgach diecezjalnych w 1300 roku.
W 1751 r. zbudowano kościół drewniany p.w. Św. Marcina Biskupa z Tours, będący filią kościoła parafialnego w Sadowie (około 8 km). Zastąpił on prawdopodobnie kaplicę wzmiankowaną w 1679 r. pod tym samym wezwaniem. Wcześniej, bo w 1598 r., kościół wznieśli protestanci. O jego dalszych losach brak informacji.
Jako filia parafii sadowskiej kościół funkcjonował do 1960 r. Potem duszpasterzował tu rektor, a 25 maja 1980 r. przy kościele erygowana została parafia.
Kościół cieszowski jest orientowany, o konstrukcji zrębowej. Ma krótkie prezbiterium zamknięte trójbocznie, do którego od północy dobudowana jest prostokątna zakrystia z lożą kolatorską na piętrze. W narożniku między nawą a zakrystią umieszczono oszalowane schody prowadzące do loży kolatorskiej dostępnej tylko z zewnątrz kościoła.
Nawa kościoła jest szersza, prostokątna, a ściany korpusu obiegają wokoło otwarte gontowe soboty wsparte na zdobionych słupach, w północno-wschodniej części podwyższone. Ściany ponad sobotami zabezpieczone są gontem, częściowo deskami. Pod okapem dachu widoczny umieszczony jest fryz z ozdobnie wyrzynanych desek. Okna kościoła zamknięte są półkoliście w prostokątnych obramieniach.
Katalog Kościołów Drewnianych - Cynków
Cynków jest zamożną wsią w powiecie myszkowskim, liczącą 1290 mieszkańców. Pierwsza wiadomość o istnieniu wsi "Czenków" w powiecie bytomskim znalazła się w dokumencie kupna sołectwa z 1372 r. Siedemdziesiąt lat później, w 1443 r., kupił wieś i okoliczne ziemie od książąt oleśnickich biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, włączając je do biskupiego Księstwa Siewierskiego, istniejącego do Sejmu Czteroletniego (1790 r.)
W "Liber beneficiorum" Jan Długosz pisze: "wieś Cynków należała do parafii Koziegłowy. Właścicielem jej był Jan Koziegłowski. Były tu łany kmiece, a z nich pobierana dzisięcina snopowa i konopna dla kościoła i plebana w Koziegłowach. Nie było we wsi karczmy, ogrodu ani folwarku...". Aż do 1977 r. Cynków był filią parafii koziegłowskiej. Dopiero w tym roku powstała samodzielna parafia, której pierwszym proboszczem został ks. Zygmunt Pilarczyk. W 1983 r. przy plebanii wybudowano kaplicę, w której jeszcze do niedawna odprawiano nabożeństwa. Od 1995 r. nabożeństwa odprawiane są w nowym kościele p.w. Matki Boskiej Królowej Polski, poświęconym w 1991 r. Odpust jednak w dalszym ciągu przypada w dzień świętego Wawrzyńca (10 sierpnia).
Katalog Kościołów Drewnianych - Ćwiklice
Ćwiklice, wieś od 1975 r. stanowiąca dzielnicę Pszczyny, której najcenniejszym obiektem jest drewniany kościół.
Kościół parafialny p.w. św. Marcina wzmiankowany już był w 1326 r., a według niektórych źródeł w 1325 r. Wiadomo, że proboszczem wówczas był ks. Mikołaj. Drewniana świątynia, która zachowała się do naszych czasów, pochodzi jednak ze znacznie późniejszego okresu. Zbudowana została prawdopodobnie w końcu XVI lub na początku XVII wieku. W późniejszych okresach był przebudowywany. Ostatnie przekształcenia przeprowadzone na przełomie XIX i XX wieku spowodowały częściowe zniekształcenia.
Kościoły drewniane województwa opolskiego
powiat brzeski
- OBÓRKI, kościół ewangelicki z XVII w. z prezbiterium i wieżą konstrukcji szkieletowej (wieża z ok. 1755 r.), wewnątrz polichromie stropowe z 1685 r.
powiat głubczycki
- BABORÓW, kościół cmentarny Św. Józefa z l. 1700-02, zbudowany na planie krzyża greckiego, fundacja ks. Szymona Piotra Motłocha, wewnątrz polichromie barokowe z początku XVIII w.