Jednorodzinne budownictwo drewniane PRL-u na przykładzie domków fińskich

    W Polsce okresu powojennego zagadnieniem wymagającym jak najszybszego rozwiązania była sprawa mieszkań dla mieszkańców kraju, głównie klasy robotniczej, dlatego kierownictwo przemysłu węglowego powołało w dniu 1.12.1946 r. Biuro Budowlane Przemysłu Węglowego, którego celem był nadzór nad budownictwem mieszkaniowym, w tym nad organizacją budownictwa domków fińskich, które dziś są zabytkiem architektury powojennej.

    Domek fiński to typ drewnianego, prefabrykowanego budynku jednorodzinnego występującego w Polsce, głównie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim (ale też np. w Warszawie czy w Gdańsku). Osiedla takich domków szczególnie chętnie i często budowano w miejscach, gdzie brakowało mieszkań dla robotników w rozbudowujących się kopalniach i fabrykach, by złagodzić głód mieszkaniowy na czas przejściowy 20–30 lat.

    Brak drewna w kraju (a w szczególności drewna suchego), brak w kraju fabryk przygotowanych do seryjnej budowy domów i ich elementów oraz wzory zastosowane w dziedzinie masowego budownictwa przez Związek Radziecki, Stany Zjednoczone i szereg krajów zachodnich skłoniły przemysł węglowy i Ministerstwo Odbudowy, decydujące w ostatniej instancji o sprawach budownictwa mieszkaniowego, do zamówienia i sprowadzenia dla przemysłu węglowego z zagranicy prefabrykowanych drewnianych domków.

    Domki te sprowadzano głównie z Finlandii – stąd ich popularna i przyjęta potocznie nazwa. Otrzymywano je głównie jako reparacje wojenne lub w bezgotówkowej wymianie za polski węgiel i koks. Pomysłodawcą transakcji wiązanej z Finami był Jan Mitręga, ówczesny Minister Górnictwa i Energetyki, który w II połowie lat 40. XX wieku podpisał umowę, w ramach której rząd fiński wysyłał do Polski transporty drewnianych domków składanych z prefabrykatów. Kontrakt przewidywał dostawę w latach 1947/48 ok. 4 tys. drewnianych domków.

Czytaj więcej: Jednorodzinne budownictwo drewniane PRL-u na przykładzie domków fińskich