Spacerem po najciekawszych obiektach Dąbrowy Górniczej

    Dąbrowa Górnicza to miasto stosunkowo młode, bowiem prawa miejskie otrzymało dopiero w 1916 r. Położone jest w środkowo-wschodniej części województwa śląskiego, jego zachodnią granicę z Będzinem stanowi rzeka Czarna Przemsza, od strony wschodniej tj. na granicy z Kluczami i przez Pustynię Błędowską płynie Biała Przemsza. Aktualnie miasto zajmuje powierzchnię 188 km2 i liczy 130 tysięcy mieszkańców.

    Tadeusz Sobczyk w publikacji "75 lat Dąbrowy Górniczej" tak pisze o historii miasta: Dokładna data powstania Dąbrowy nie jest znana, informacje pochodzące sprzed XVIII wieku nie opierają się na źródłach historycznych. Pierwsza wzmianka o Dąbrowie pochodzi z 1775 r. (zapis w księgach starostwa siewierskiego), pierwsze dokładniejsze dane z 1787 r. (spis ludności diecezji krakowskiej), z 1789 r. (lustracje województwa krakowskiego). Z najstarszej mapy tych okolic z 1799 r. wynika, iż założenie Dąbrowy przypadło na początek XVIII wieku. Zwano ja wówczas Starą Dąbrową i była oczywiście wsią pańszczyźnianą. O wiele większą rolę odgrywał wówczas Gołonóg. Wieś Gołonóg wymienia już Jan Długosz. W XVII wieku biskup krakowski Andrzej Trzebnicki zbudował kościół i założył parafię. W 1787 r. Gołonóg liczył 515 mieszkańców, a Dąbrowa tylko 184.

Czytaj więcej: Spacerem po najciekawszych obiektach Dąbrowy Górniczej

Zapomniane miejsce

    Pewnego czerwcowego dnia poinformowano mnie, że jeden z profesorów Uniwersytetu w Miluzie (Górna Alzacja) odwiedzi nasze miasto i chciałby zobaczyć interesujące miejsca i obiekty Sosnowca, ze szczególnym uwzględnieniem terenu, gdzie Biała i Czarna Przemsza łączą swe wody. Otrzymałem propozycję opracowania planu tej wycieczki oraz jej poprowadzenia. Nie byłem tym faktem bardzo zdziwiony, bowiem od kilku lat prowadzona przez nasz Oddział PTTK akcja, związana z upowszechnianiem miejscowych zabytków oraz ciekawą historią tej ziemi, systematycznie zwiększa zainteresowanie Sosnowcem także ludzi z innych regionów naszego kraju. Wprowadzenie w niektórych sosnowieckich szkołach programu regionalnego, wyznaczenie trasy krajoznawczej po mieście opisanej w Przewodniku, oznakowanie obiektów zabytkowych tablicami ochroniarskimi, ustanowienie Krajoznawczej Odznaki Miasta Sosnowca, modernizacja centrum miasta z okazji stulecia nadania praw miejskich z odnowieniem budynku dawnego dworca Kolei Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej i odsłonięciem pomnika Jana Kiepury - to główne przyczyny, które wzmagają zainteresowanie naszym miastem. Spotkanie ze wspomnianym na początku profesorem nastąpiło w Urzędzie Miasta, po czym w towarzystwie pani z Urzędu Miasta oraz pań z Wydziału Nauk o Ziemi UŚ ruszyliśmy w teren. Mając na względzie sugestię przybysza, w sposób zwięzły zapoznałem go z historią naszego miasta, po czym przeszliśmy przez centrum miasta pod dworcem kolejowym do cerkwi prawosławnej. Ograniczeni czasem zwiedziliśmy jeszcze kirkut w Modrzejowie, dawną gospodę w Niemcach, Zamek Sielecki oraz zespół parkowo-pałacowy Schoenów.

Czytaj więcej: Zapomniane miejsce

Kościół Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności w Katowicach

    W 2001 r. przy ul. Gawronów na katowickim Osiedlu Zgrzebnioka powstał dla potrzeb parafii Św. Michała Archanioła zespół sakralny z niewielkim kościołem pod nietypowym wezwaniem – Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności. Projekt zespołu, na który składa się kościół, dom parafialny, kaplica Chrystusa Sługi, amfiteatr, dzwonnica z trzema dzwonami i diakonia ruchu społecznego Światło-Życie opracował zespół architektów: Andrzej Gałkowski, Aleksandra Lekka-Gałkowska, Tadeusz Czerwiński przy współudziale dr. arch. Jana Rabieja. Zespół sakralny jest niewielki, liczy 26,25 tys. m² powierzchni i 20,19 tys. m³ kubatury, ale na potrzeby jednej z najmniejszych w Katowicach wspólnoty parafialnej, liczącej niespełna 2 tys. wiernych, w zupełności wystarczy.

    Parafia pod wezwaniem Św. Michała Archanioła, obejmująca fragment południowej części Katowic: Brynowa, Osiedle Zgrzebnioka i tzw. Osiedla Ptasiego, powstała w 1981 roku. Początkowo jej mieszkańcy używali drewnianego kościółka Św. Michała Archanioła z 1510 r., stojącego w Parku Kościuszki. Kościółek został zakupiony przez miasto Katowice w sierpniu 1938 r. w Syryni w powiecie wodzisławskim i przeniesiony do Parku Kościuszki jako zalążek przyszłego skansenu. Kościółek konsekrował ówczesny ordynariusz diecezji katowickiej ks. bp. Stanisław Adamski 11.06.1939 r. Po II wojnie światowej zamknięty i opuszczony kościółek popadał w coraz większą ruinę i dopiero 18.05.1958 r. przywrócono mu funkcję religijną, konsekrując go po raz trzeci.

Czytaj więcej: Kościół Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności w Katowicach

Dzieje Wolbromia

    Dzieje Wolbromia - niezwykle barwny kalejdoskop historycznych wydarzeń. Nie brakuje w jego dziejach momentów, gdy miasto rozwijając się, przybierało na sile. Jednak nie omijały go zawieruchy dziejowe czy kataklizmy. Każdy rok życia przynosił chwile lepsze i gorsze. Jednak ono zawsze znajdowało siłę, aby powstać po raz kolejny, ponieważ jego bogactwo tkwiło w ludziach. Oni, niezależnie od zakrętów historii, żyli nadzieją i wiarą w lepszą przyszłość.

OD PUSZCZY DO MIASTA, CZYLI POCZĄTKI WOLBROMIA

    Wieki XIII oraz XIV to czas, gdy na terenie Jury wybudowano wiele warowni, mających zabezpieczyć granice państwa polskiego. Stworzenie tego systemu stało się w dużej mierze możliwe, dzięki wykorzystaniu naturalnych warunków obronnych, czyli skał wapiennych. Równolegle nastąpił rozwój sieci dróg, łączących Kraków z Wielkopolską oraz Śląskiem. Trzy najważniejsze trakty omijały jednak teren Wolbromia. Ich przebieg świadczy o potędze istniejących wówczas miast: starego Olkusza, Miechowa i Żarnowca. Do początku XIV wieku okolice Wolbromia były rejonem bezludnym i porośniętym lasem. Jego pozostałością jest fragment nazywany Czarnym Lasem. Nazwę tą spotykamy już w średniowieczu (1456 rok).

Czytaj więcej: Dzieje Wolbromia