Korzystając z serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookies.

Czytaj więcej…

Zrozumiałem

Katalog Kościołów Drewnianych - Góra

    Około 1500 roku zbudowany został w Górze drewniany kościółek Św. Barbary. Dokument z 1525 r. o podziale majątku Góra, Zawadka i Ćwiklice mówi o stawie w Górze pod kościołem położonym.

    Prawdopodobnie obecny obiekt jest zbudowany w miejsce tego, o którym mowa powyżej, bowiem zarówno w literaturze1 , jak i w źródłach parafialnych jego powstanie lokuje się w 2. połowie XVI wieku. Fundowany był jako kaplica filialna przez rodzinę Brodeckich, w podziemiach której była krypta ze szczątkami fundatorów 2. W latach 1580-1629, a więc w czasach reformacji, był w posiadaniu protestantów. Według akt wizytacyjnych w 1619 r. mieli być przy nim arianie, a przed nimi kościołem dysponowali kalwini. Akta wizytacyjne z 1720 r. stwierdzają, że w kościele odprawiane są nabożeństwa trzy razy w ciągu roku. W 1900 r. kaplica została przebudowana, a od 1 stycznia 1943 r. Góra uzyskała status lokalii parafii w Miedźnej.

     Po II wojnie światowej była to właściwie skromnie wyposażona kaplica, która obecny wygląd zawdzięcza rozbudowie dokonanej w latach 1946-1950. Rozbudowa wymagała nawiezienia ziemi w celu wzmocnienia i poszerzenia (o 6 m) skarpy brzegowej stawu nad którym kościół nadal stoi. Lewa ściana kościoła jest zbudowana na skraju skarpy. Ciekawostką jest, że teren od prezbiterium do parkanu kościelnego należał do pięciu różnych właścicieli, z których każdy odstąpił część swej ziemi. Sprawy własnościowe zostały dopiero uregulowane przed 5 laty. Rozbudowę kościoła zainicjowali mieszkańcy wsi, która w 1950 roku liczyła około 1000 osób. Wówczas to odsunięto od nawy wieżę w kierunku zachodnim, przekształcono jej hełm, a lukę powstałą uzupełniono nową nawą. Wokół całości zbudowano soboty. Równocześnie wybudowano probostwo i budynek gospodarczy. Po zakończeniu prac delegacja mieszkańców udała się do ordynariusza diecezji z prośbą o przysłanie księdza, na którego czeka nie tylko kościół, ale i mieszkanie. Prośba została spełniona i 16 września 1951 roku utworzono kurację, w 20 grudnia 1957 erygowano parafię.

     Kościół jest orientowany, konstrukcji zrębowej, na ceglanym podmurowaniu. Stanowi prostą, zwartą bryłę architektoniczną z wtopioną w korpus masywną wieżą. Nawa jest zamknięta trójbocznym prezbiterium, którego ściany wzmocnione są lisicami. Do prezbiterium od płn. dobudowano murowaną zakrystię. Wokół przeważającej części kościoła ściany zabezpieczone są zadaszeniem o charakterze "półsobót" 3 (bowiem do połowy są zamknięte, oszalowane deskami do połowy wysokości słupów), wspartym na słupach z zastrzałami. Powyżej sobót ściany kościoła oszalowane są deskami. Okna zostały zamknięte łukiem segmentowym, zabezpieczone od zewnątrz współczesną kratą ozdobną. Kościół ma dachy siodłowe pokryte gontem.

18-16

     Nawa jest szersza i wyższa od prezbiterium. Od zachodu dostawiona jest wieża konstrukcji słupowej, zwężająca się ku górze, kryta gontem, z izbicą oszalowaną i zwieńczoną wysmukłym hełmem namiotowym przechodzącym z czworoboku w ośmiobok. Hełm pokryty jest gontem. Poprzedni hełm (do 1950 r.) był baniasty z latarnią.

     Wnętrze kościoła nie ma wyraźnych cech stylowych. Prezbiterium i nawa nakryte są płaskim stropem z fragmentami starej polichromii o ludowym charakterze. Nowy chór muzyczny (1946-1950), umieszczony na zachodniej ścianie nawy, wsparty jest na dwóch słupach. Ciekawostką są dwa słupy narożne wieży, które z uwagi na wsunięcie jej w bryłę nawy, dodatkowo wzmacniają konstrukcję empory. W ołtarzu umieszczone są dwa obrazy przedzielone współczesnym krzyżem. Uwagę zwraca gablota z odznaczeniami państwowymi, które otrzymali parafianie, zwłaszcza górnicy, za długoletnią pracę  bądź pożycie małżeńskie. Odznaczenia przekazano do kościoła jako wota dziękczynne za opiekę patronki kościoła.

     Kościół otoczony jest małym cmentarzem ogrodzonym drewnianym parkanem. Za prezbiterium stoi nowa dzwonnica z trzema dzwonami. Obok niej umieszczony jest kamień z tablicą poświęconą ks. Bolesławowi Rozmusowi - salezjaninowi "przewodnikowi młodzieży po ścieżkach wiary", który w dniu 10 listopada 1996 r. w wieku 25 lat zginął na zboczach Gerlacha w Tatrach, towarzysząc grupie studentów krakowskich. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Na tablicy umieszczona jest sentencja: "Z czystym idź tylko sercem w Tatry / jakbyś przekraczał próg świątyni".

 Hubert Buchta i Leon Kopernik

  1. por. Aleksander SPYRA  - Budownictwo drewniane na Ziemi Pszczyńskie. Pszczyna - 1982 r.  str. 48
  2. Informacja ks. proboszcza Zegrodzkiego (15.03.2003)
  3. Soboty to podparte słupami daszki otaczające zewnętrzne ściany kościoła. Daszki wsparte tylko na słupach nazywane są sobotami otwartymi, natomiast daszki osłonięte dodatkową ścianką w zależności od wysokości ścianki albo sobotami półzamkniętymi  lub zamkniętymi. Nazwa wywodzi się z dawnych czasów, gdy wierni z odległych miejscowości, by zdążyć na poranne nabożeństwo w niedzielę przybywali do kościoła już w sobotę i nocowali pod owymi daszkami, chroniącymi przed opadami atmosferycznymi.