Korzystając z serwisu bez zmiany ustawień przeglądarki wyrażasz zgodę na stosowanie plików cookies.

Czytaj więcej…

Zrozumiałem

Katalog Kościołów Drewnianych - Bielowicko

    Na garbie Pogórza Śląskiego, około 3 km na północ od Grodźca i drogi Bielsko-Biała - Skoczów, położona jest wieś Bielowicko, znana z ładnego widoku na grupę Błatniej (917 m n.p.m.) i Klimczoka (1117 m n.p.m.)

    Pierwsza wzmianka o Bielowicku pochodzi z 1223 r., kiedy to książę Henryk Brodaty (mąż świętej Jadwigi Śląskiej) podarował wieś rybnickiemu klasztorowi norbertanek. W 1497 r. książę Kazimierz sprzedał wieś Jędrzejowi Czelo z Czechowic jako dobra dziedziczne.

biel4    Prawdopodobnie w XVI wieku utworzono w Bielowicku parafię, do której należały także Roztropice, Łazy i Kowale, jednak pierwsza wzmianka o kościele pojawia się dopiero w 1652 r. Wizytujący wówczas parafię pisze o kościele jako kościele filialnym (należącym do Skoczowa), murowanym, bez sklepienia i nie posiadającym żadnych dochodów. Uderza, że w krótkim sprawozdaniu wizytatora mowa jest o kościele murowanym, podczas gdy w następnych sprawozdaniach pisze się cały czas o kościele drewnianym. Być może zaszła w opisie pomyłka samego wizytatora, który mógł kościoła nie oglądać, albo opisywana jest jakaś kaplica, na miejscu której postawiono później kościół drewniany.

    W 1785 r. kościół bielowicki stał się drugim, po Górkach Wielkich, kościołem filialnym parafii Grodziec. Od 1970 r. był rektoratem, a od 27 grudnia 1980 r. - samodzielną parafią.

biel1

    Obecny kościół p.w. Św. Wawrzyńca pochodzi z 1701 r., a był restaurowany w 1951 r. Jego wyposażenie jest fundacją barona von Larischa, pana na Karwinie, Grojcu, Bielowicku i Roztropicach.

    Kościół jest orientowany. Zbudowano go na kamiennej podmurówce, ma konstrukcję zrębową, ściany oszalowane gontami, natomiast wieża posiada konstrukcję słupową. Prezbiterium świątyni jest wydłużone, zamknięte trójbocznie, z prostokątną zakrystią od północy. Nawa - szersza i wyższa od prezbiterium - zbudowana została na rzucie prostokąta, z kwadratową kruchtą od południa. Kościół otaczają zaszalowane deskami soboty. Okna w nawie (po dwa z każdej strony) i dwa w prezbiterium zamknięte są łukiem segmentowym.

    Kościół nakryty jest kalenicowym dachem dwuspadowym, nad zakrystią - pulpitowym. Od strony zachodniej nad kościołem wznosi się - wbudowana w nawę na planie kwadratu - wieża dzwonnicy. To odróżnia kościół bielowicki od innych tego typu obiektów, gdzie wieża na ogół dobudowana jest do nawy. Ściany wieży powyżej dachu oszalowane są deskami. Nakrywa ją cebulasty hełm kryty gontem.

    Wnętrze kościoła utrzymane jest w przeważającym stopniu w stylu barokowym. W prezbiterium znajduje się pozorne sklepienie kolebkowe o łuku zbliżonym do koszowego, zaś nawie i zakrystia nakryte są płaskimi stropami. Strop nawy opiera się na okrągłych kolumnach, zaś nawę spina belka tęczy o niesymetrycznym profilowaniu z napisem: "Święty Wawrzyńcze - módl się za nami".

biel2

    W kościele zwraca uwagę brak bocznych ołtarzy. Ołtarz główny pochodzi (według źródeł parafialnych) z 3 ćwierci XVI wieku. Jest to tryptyk z obrazem w części centralnej "Santa Conversatione"- Święta Rozmowa1, przedstawiającym Matkę Boską ze świętymi Piotrem i Wawrzyńcem. Na skrzydłach ołtarza przedstawiono św. Barbarę (z mieczem) i św. Katarzynę. Nad ołtarzem Oko opatrzności Bożej. Na ścianach obok ołtarza rzeźby aniołów, a przy nich współczesne obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej i Serca Pana Jezusa.

biel3

    Ambona barokowa (zapewne z 1701 r.) na słupie, zdobiona kręconymi kolumienkami, z tablicą Dekalogu i płaskorzeźbami Ewangelistów. Na zaplecku płaskorzeźba Boga Ojca trzymającego kulę ziemską. Na baldachimie ambony umieszczone są rzeźby czterech Ojców Kościoła: św. Ambrożego, św. Augustyna, św. Leona Wielkiego i św. Hieronima. Nad nimi grupa aniołów z Archaniołem Michałem.

    Empora chóru muzycznego z typowo barokowym wybrzuszeniem, podparta dwoma słupami. Ławki XIX-wieczne.. Od strony zachodniej portal do zakrystii z łukiem w kształcie oślego grzbietu, drzwi z okuciami z okresu budowy kościoła. Zachowały się także żyrandole: drewniany rokokowy z poł. XVIII w. i kryształowy z XVIII w.

    Na uwagę zasługuję także obrazy we wnętrzu kościoła:

  • z XVIII w., półkoliste w prezbiterium, przedstawiające proroków Jeremiasza i Izajasza oraz świętych Jana Nepomucena i Jana Kantego;
  • z 1. poł. XVIII w., w ramie z ornamentem z suchego akantu, przedstawiający św. Szczepana;
  • barokowo-ludowy z XVIII w., przedstawiający męczeństwo patrona kościoła - św. Wawrzyńca;
  • XIX-wieczny, okrągły w ramie z ornamentem z suchego akantu z 1. poł. XVIII w., przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem;
  • barokowy z XVIII/XIX w., przedstawiający Matkę Boską Różańcową z 15 scenami z życia Marii i Chrystusa;
  • stacje Męki Pańskiej z 1. poł. XIX w.

    Kościół otoczony cmentarzem stanowi od 1756 r. miejsce pielgrzymkowe. Po strasznym pożarze Skoczowa w dniu 7 maja 1756 r., który strawił całe miasto wraz z kościołem, zamkiem i stodołami, mieszkańcy ślubowali rokrocznie odbyć pielgrzymkę do Bielowicka w dniu patrona od pożarów św. Wawrzyńca - 10 sierpnia. Pielgrzymka ta odbywa się do dziś.

Hubert Buchta i Leon Kopernik

  1. plastyczne wyobrażenie Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych, ulubiony temat malarstwa włoskiego, zwłaszcza weneckiego w XV-XVI wieku