Brynek
Nazwa pochodzi od słowiańskiego określenia "breń" - błoto lub germańskiego "der Brunnen" - studnia. Wieś założona ok. 1530 r. jako osiedle przemysłowe przy hucie żelaza, czynnej do XIX w. Od 1660 r. do końca XVIII w wieś należała do właścicieli Tworogu - rodzin Colonnów i Verdugo. Potem często zmieniała właścicieli - według kroniki parafialnej należała do panów "de Schutzendorf, de Woiska, de Paczynski, de Gotschalkowski, de Ziemetzki". W latach 1814-1825 Brynek należał do Friedricha Hetzko, następnie do Żyda Bernharda Rosenthala, a od 1826 r. - do książąt Hohenlohe-Ingelfingen z Koszęcina. W połowie XIX w. Brynek odkupił Hugon Henckel von Donnersmarck z Siemianowic. Po śmierci Hugona I w 1890 r., pałac w Brynku stał się główną siedzibą siemianowickiej linii Donnersmarcków. Rezydowali tu kolejno Hugon II (zmarł w 1908 r.) i Hugon III, jego najstarszy syn. Ostatni właściciel Brynku - Karl Donnersmarck ostentacyjnie wieszał flagę niemiecką zamiast hitlerowskiej, co skończyło się usunięciem jego rodziny z pałacu do oficyny. W pałacu utworzono Hitlerjugend-schule, a następnie Seminarium Nauczycielskie im. Adolfa Hitlera, który osobiście wizytował szkołę. Karl Donnersmarck zginął na wojnie w 1940 r. Jego żona Karolina została zmuszona pod koniec wojny do pracy w charakterze nauczycielki w tworoskiej szkole podstawowej. Ostatnim wydarzeniem był ślub ich córki, hrabiny Marii z majorem Clemensem Heinrichem hrabią von Kageneck z Blumenscheidt. Po II wojnie światowej w zespole pałacowo-parkowym utworzono Technikum Leśne. W sąsiedztwie szkoły znajduje się Nadleśnictwo Brynek, obejmujące swoim zasięgiem gminę Tworóg i kilka sąsiednich gmin aż po Gliwice. We wsi w latach siedemdziesiątych powstała duża ferma kurza podlegająca obecnie Śląskim Zakładom Drobiarskim w Chorzowie. We wsi zachowały się trzy domy z końca XIX w., ze szczytami szalowanymi deskami.
Na wschód od wsi zespół pałacowo-parkowy, założony w 1829 r. przez księcia Adolfa zu Hohenlohe-Ingelfingen, obecnie Technikum Leśne. Eklektyczny pałac z 1829 r., rozbudowany o skrzydła w 1872 r. i przebudowany w latach 1905-08 przez wrocławskiego architekta Karla Grossnera; dwupiętrowy z narożnymi wieżami, portyk z kartuszem herbowym. Przy pałacu galeria prowadząca do kaplicy, w której od 1991 r. ponownie odbywają się nabożeństwa. Wokół pałacu park krajobrazowy z 1829 r. (pow. 36 ha), uznany za zabytek. W parku ogród botaniczny z 3500 gatunkami roślin zielnych, a także lipa drobnolistna (obw. 352 cm) i pięć dębów szypułkowych (obw. 381-540 cm). Na skraju parku zabudowania gospodarcze z lat 1906-1910 z oryginalną wieżą ciśnień z bramą przejazdową i zegarem, przy bramach wjazdowych dwie stróżówki.
W Technikum Leśnym izba pamięci narodowej i zbiory przyrodnicze (a patrz także artykuł Edwarda Wieczorka).
Na południowy-zachód od wsi, nad rzeką Brzeźnicą znajduje się ośrodek wypoczynkowy "Brzeźnica" z basenem kąpielowym, wybudowany przez Tarnogórską Fabrykę Urządzeń Górniczych "Tagor".
Piotr Rościszewski