21 maja Kościół katolicki obchodzi wspomnienie św. Jana Nepomucena orędownika w czasach powodzi, patrona mostów i cieków wodnych.

    Jan urodził się w 1348 r. w Pomuku (późniejsza nazwa Nepomuk) koło czeskiej Pragi. Po wyświęceniu na kapłana został m.in. notariuszem arcybiskupa Pragi Jana Jenzensteina, który po kilkunastu latach (ok. 1390 r.) powołał go na swojego wikariusza generalnego. Podczas trwającego sporu między Wacławem IV Luksemburczykiem a arcybiskupem Pragi Jan, będąc mediatorem, został uwięziony przez porywczego króla (razem z dwoma prałatami) 20 marca 1393 r. i poddany torturom. Według relacji brał w nich udział sam król. Potem na pół żywego Jana zrzucono w nocy z mostu Karola IV do rzeki Wełtawy, która przepływa przez Pragę. Ludowa legenda dodała do żywotu, że kapłanowi przywiązano kamień młyński do szyi i że kamień ten urwał się; że niezwykła jasność obudziła mieszkańców Pragi. Wg niektórych przekazów Jan zginął, ponieważ odmówił ujawnienia tajemnicy spowiedzi małżonki królewskiej - królowej Zofii, przez co uważany jest za męczennika tajemnicy spowiedzi. Z czasem ciało Jana przeniesiono katedry praskiej, do grobowca z napisem: Johannes de Pomuk. Po śmierci Wacława IV (+ 1419) kult Męczennika zaczął się szerzyć spontanicznie. W wieku XVII jest już nazywany "błogosławionym" i wymieniany wśród patronów Pragi i Czech. Oficjalny proces rozpoczęto jednak dopiero w roku 1710, zaś w 1729 r. papież Benedykt XII ogłosił go formalnie świętym.

    Kiedy jeszcze nie było firm ubezpieczeniowych o bezpieczeństwo mieszkańców musieli dbać św. Florian od pożarów i św. Jan Nepomucen od powodzi, dlatego w każdej niemal miejscowości spotkamy figury lub kapliczki któregoś z nich. Figury św. Jana Nepomucena najczęściej stawiano przy mostkach i stawach. Setki ich spotkać możemy także na Śląsku (figura z mostu w Bystrzycy Kłodzkiej z 1704 r. jest najstarszą w Polsce), a wśród rzeźbiarzy, którzy stworzyli wizerunki Jana Nepomucena byli m.in.: Johann Melchior Österreich, Jan Jerzy Urbański, Wenzel Donay czy Georg Leonhard Weber.

    W ikonografii Święty przedstawiany jest w stroju kapłańskim, w sutannie, rokiecie (rodzaju pelerynki), birecie. W ręku ma palmę męczeńska i krzyż. Niekiedy trzyma palec na ustach (symbol zachowanej tajemnicy).

Na zdjęciach Nepomuk z Krzyżanowic pow. raciborski, z oryginalnym motywem deptanego Szatana o nietoperzowych skrzydłach; z Raciborza, przedstawiony jako jałmużnik (autorstwa Österreicha) i wersja ludowa – z Jankowic Rybnickich.