Katalog Kościołów Drewnianych - Suplement - Dobraków
Dobraków to rozległa wieś w gminie Pilica, w powiecie zawierciańskim. Jej nazwa prawdopodobnie pochodzi od imienia Dobrak (Dobrogost, Dobrosław). Być może któreś z tych imion nosił zasadźca tej wsi. Wieś była zapisywana jako: w 1257 r. jako Dobracow i Dobraczow, w 1394 r. Dobrakouo, w 1473 r. Dobrzakow, a w 1529 r. Dambrowa. Pierwsze wzmianko i wsi pochodzą z 1257 r., kiedy Bolesław Wstydliwy nadał dziesięcinę z Dobrakowa Klasztorowi w Zawichoście. Wiadomo też, że pod koniec XIV w. Dobraków należał do rycerstwa zagrodowego, a ponieważ – jak pisze F. Kiryk – było ono wówczas silnie rozgrodzone, świadczyć to musi o długiej już historii tej wsi. Z 1394 r. pochodzi wzmianka o Dominiku mieszczaninie z Pilicy, który zeznawał przed sądem przeciwko niejakiemu Maciejowi z Dobrakowa – właścicielowi wsi. W 1397 r. notowano Piotrasza herbu Ostoja.
Inne źródła podają, że na przełomie XIV i XV w. Dobraków był osadą należącą do miechowskich bożogrobców. Zapewne chodzi o różne części tej samej wsi. Tylko bowiem w latach 1376–1400 wymienionych jest aż 17 właścicieli (m.in.: Ostaszko, drugi Ostaszko, Piotr, Andrzej, Marcisz, Maciej, Wielisław, Klich, Mikosz). Podobnie było w wiekach późniejszych. Odnotowani są jako właściciele Dobrakowa m.in. Piotr Zebrzydowski z Przechów, Przedbór oraz bracia Zbigniew i Jan z Sietnicy, Jakub Płaza z Mstyczowa. Dokument z 1403 r. wymienia Dobraków w składzie królewszczyzny żarnowieckiej, zaś Jan Długosz wspomina o tutejszej karczmie. W XV w. osada podlegała parafii św. Wojciecha w Starym Żarnowcu (dziś Łany Wielkie). Po przeniesieniu parafii do Żarnowca, Łany stały się kościołem filialnym, a mieszkańcy Dobrakowa dziesięcinę odprowadzali właśnie do Żarnowca. Z 1453 r. występuje potwierdzenie istnienia w Dobrakowie folwarku.
Dobraków, stary drewniany Kościół MB Częstochowskiej, rys. Edward Wieczorek
W XVI w. wieś przejmuje wojewoda krakowski Andrzej Tęczyński i przez kilkadziesiąt lat wieś staje się dobrem urzędu wojewody. W XVIII w. wieś była dzierżawą Marii z Wesslów Sobieksiej – właścicielki Pilicy.
W centralnej części wsi znajduje się zespół kościoła parafialnego Matki Boskiej Częstochowskiej budowany w l. 1979-1983, autorstwa inż. Jana Głucha i inż. Romana Siwka. Kościół poświęcił bp Mieczysław Jaworski w 1985 r. Nowy kościół ma bardzo oryginalny kształt, a dodatkowo ozdabiają go rzeźby artysty ludowego Antoniego Toborowicza z Woli Libertowskiej w gminie Żarnowiec.
Wcześniej mieszkańcy korzystali z drewnianej kaplicy z XIX w., rozbudowanej w 1923 r. Jak opisał w parafialnej kronice ks. Józef Probierz, pierwszy proboszcz w Dobrakowie: „Znajduje się tu kościołek drewniany, bardzo skromny, według opowiadania parafian mniej więcej sprzed 130 laty. Wyrwał czy Wyrwałek wybudował tu niedużą kaplicę, a w roku 1923 dobudowano z drzewa nawę i chór śpiewaczy (...). Obecnie kościół jest pokryty blachą, posiada wielki ołtarz z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, także jakby dwa małe ołtarze – św. Barbary i św. Józefa”. Stary kościół, a raczej kaplica – był wyposażany według skromnych możliwości, ale konieczna była budowa nowej, większej świątyni, z prawdziwego zdarzenia.”
Kościół jest orientowany. Jego prezbiterium jest mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie z boczną zakrystią. Ma dwukalenicowy dach, kryty blachą z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę – nad prezbiterium - zwieńczoną hełmem cebulastym z latarnią.
W sąsiedztwie drewnianego kościoła wznosi się drewniana dzwonnica, z poł. XIX w., zbudowana w konstrukcji słupowej oraz wysoki, drewniany krzyż z ok. 1920 r., z płaskorzeźbami ze scenami Grupa Ukrzyżowania.
Edward Wieczorek