O zabytkach zagłębiowskich

    W województwie śląskim istnieje szlak Zabytków Techniki. Według zaktualizowanego wykazu (www.gosilesia.pl) jest ich na terenie województwa 31. Ale w Zagłębiu Dąbrowskim (region woj. śląskiego) jest zaledwie jeden taki zabytkowy obiekt techniki, tj. dworzec PKP w Sosnowcu przy ul. 3 Maja. Jest to zabytkowy, neoklasycystyczny budynek dworca z 1859 r., dawniej granicznej stacji odnogi ząbkowicko-katowickiej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. Wzorowany był na budynku Dworca Wiedeńskiego w Warszawie (projektu Henryka Marconiego). W pobliżu dworca znajduje się kościół zwany kolejowym i cerkiew prawosławna. W niedalekiej okolicy znajduje się także dworzec kolejowy w Maczkach (autorstwa H. Marconiego) z zabudowaniami Komory Celnej, a ponadto neogotycki budynek administracyjny przędzalni czesankowej Henryka Dietla (z lat 1890-1914) oraz neogotycki budynek dawnej elektrowni kopalnianej należącej do kopalni „Renard" (późniejszej „Sosnowiec").

    Omawiany budynek dworca stacji kolejowej w Sosnowcu przebudowany był przed I wojną światową. Następnie został zmodernizowany na przełomie lat 60. i 70. XX w. oraz w latach 1997-2002. Obecnie jest to budynek dworca Sosnowiec Główny.

fot003

    Ale warto zwrócić uwagę, ze w Zagłębiu Dąbrowskim są też i inne obiekty godne zwiedzenia, do  których  należą m. in.  Rynek w  Czeladzi,  Pałac Kultury Zagłębia  w Dąbrowie Górniczej, Zamek w Siewierzu. Zachowały się stare, archiwalne zdjęcia wspomnianych obiektów.

    Rynek w Czeladzi, z ok. 1914 r. Fotografia przedstawia widok na ratusz (z lewej strony), karczmę (na wprost), kościoły stary i nowy oraz fragment ulicy Bytomskiej. W dniu, kiedy wykonano owo zdjęcie na rynku czeladzkim odbywała się tzw. stawka koni (które miały być zakupione przez wojsko). Każda z przetrwałych kamienic (widocznych na zdjęciu, także ta z prawej strony) przypomina dawną historię Czeladzi. Czeladź w br. świętuje 750 lat parafii pw. św. Stanisława BM.

fot004

    Pałac Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej na zdjęciu z 1959 r.  powstał w latach 1951-1958 (zbudowany wg projektu arch. Zbigniewa Rzepeckiego). Otwarcie nastąpiło 11 stycznia 1958 r. Na początku obiekt ten funkcjonował jako Dom Kultury Zagłębia, później jako Dąbrowski Pałac Kultury, a wreszcie jako Pałac Kultury Zagłębia. Obiekt jest przykładem ówczesnego stylu architektonicznego (monumentalność i ciężki, bogaty wystrój wnętrz). Obiekt ma m.in. salę widowiskową na 750 miejsc ze sceną obrotową. Obiekt funkcjonuje jako ważny punkt na artystycznej mapie regionu.


fot005

Zamek  w Siewierzu zbudowany był w I połowie XIV w. W latach 1443-1790 był siedzibą władz Księstwa Siewierskiego. Przebudowany i rozbudowany przez książąt siewierskich (biskupów) w XVI w. i na przełomie XVII oraz XVIII w. Miał trzykondygnacyjne skrzydła mieszkalne, wieżę bramną (ze stanowiskami strzelniczymi), barbakan, taras i fosę. W 2010 r. uruchomiono już na zamku platformę widokową. Warto też wspomnieć, że także w 2010 r. z okazji 220 rocznicy przyłączenia Księstwa Siewierskiego do Rzeczypospolitej w Siewierzu pojawiła się lokalna waluta „dukaty siewierskie". Wykonano ich 20 tys. sztuk w Mennicy polskiej w Warszawie by upamiętnić jubileusz. Promocja dukatów rozpoczęła się 1 maja i trwała do 31 sierpnia.

fot006

Bolesław Ciepiela