Ścieżka edukacyjna im. Wojciecha Korfantego w Siemianowicach Śląskich
Wojciech Korfanty urodził się 20 kwietnia 1873 r. w siemianowickiej osadzie Sadzawka. Ten wybitny syn śląskiej ziemi pełnił szereg funkcji społeczno-politycznych. Zrealizował się między innymi jako: poseł do pruskiego Landtagu i ogólnoniemieckiego Reichstagu, polski komisarz plebiscytowy oraz dyktator III powstania śląskiego. Politycznie związany był z Ligą Narodową, następnie z Chrześcijańską Demokracją, pełniąc funkcję posła do Sejmu Śląskiego i Polskiego oraz wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa. Przez pewien czas był wydawcą dzienników: „Rzeczpospolita" i „Polonia". Zmarł 17 sierpnia 1939 r. w Warszawie. Pochowany został trzy dni później na katowickim cmentarzu przy ulicy Francuskiej.
Bezsprzecznym faktem jest, że pomimo licznych kontrowersji i niejednoznacznych opinii historyków na jego temat, należy uznać Korfantego za bohatera narodowego. Na temat jego osoby ukazało się ponad 64 pozycji książkowych. Zatem każdy, kto ma ochotę lepiej poznać jego postać, znajdzie coś dla siebie w pozycjach pro ponowanych przez rozliczne wydaw-nictwa
Ścieżka edukacyj-na im. Wojciecha Korfantego ma 6,5 km długości. Jej piesze przebycie zajmie Spa-cerem niewiele ponad dwie godziny.
Omawiany szlak oznakowany jest kolorem niebieskim.
Trasa została wyznaczona w sposób przybliżający miejsca związane z osobą Korfantego. Jej początek znajduje się obok Domu Korfantych przy ulicy Mysłowickiej 3. Na elewacji tej kamienicy wmurowane są dwie tablice pamiątkowe, z czego jedna poświęcona jest patronowi ścieżki edukacyjnej. Niestety, nie jest to budynek, w którym urodził się i gdzie spędził dzieciństwo. Jego dom już nie istnieje. Stał nieco z boku od obecnego budynku. Z opowieści ludzi wynika, że przyszły komisarz plebiscytowy mieszkał wraz z rodzicami i rodzeństwem w parterowej chacie bielonej wapnem. Obecny Dom Korfantych został zbudowany dużo później. Owszem, jego współwłaścicielem był Wojciech, ale sam nigdy w nim nie zamieszkał.
Następnie ścieżka kieruje się w stronę centrum miasta ul. Powstańców (dawna Wanderstrasse) do kościoła pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Tam znajduje się kolejna tablica pamiątkowa, informująca o rzekomym chrzcie Korfantego w tutejszym kościele.
Oczywiście, nie jest to do końca zgodne z prawdą, gdyż wtedy kościoła jeszcze nie było. Obecny obiekt sakralny został wybudowany i oddany do użytku wiernym w roku 1884. Natomiast rzeczywisty chrzest Korfantego miał miejsce w kościele tymczasowym, konstrukcji szachulcowej (tzw. mur pruski), służącym wiernym w latach 1867-1884, pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej. Znajdował się on w miejscu budynku kaplicy Ogrójca z 1910 roku. W czasie chrztu nadano Korfantemu imię Adalbert - Wojciech.
Dalej udajemy się ulicą 1-go Maja pod SP Nr 6 im. Hanki Sawickiej. Dawniej znajdowała się w tym miejscu Szkoła Ludowa nr 1. Właśnie w niej uczył się Korfanty. Kolej-ny ciekawy punkt znajduje się u zbiegu ulicy Fryderyka Chopina i alei Spor-towców. Jest tam jego pomnik wznie-siony ze składek: społeczeństwa, za-kładów pracy oraz Urzędu Miasta Sie-mianowice. Inicja-torem budowy monumentu było To-warzystwo Przyja-ciół Siemianowic, natomiast projekt wykonał M. Kiciń-ski.
Uroczyste odsłonięcie odbyło się 3 maja 1986 roku.
Następnie ulicą Chopina, wzdłuż parku, udajemy się do Muzeum Miejskiego. Istnieje ono od 1981 roku i znajduje się w dawnym kamiennym spichlerzu z XVIII wieku. W jego wnętrzach zobaczyć można zbiory etnograficzne oraz historyczne, dotyczące dziejów miasta oraz regionu, oraz życia samego Korfantego. Poza stałą ekspozycją wystawową, muzeum prowadzi również m.in.: własne badania naukowe, organizuje prelekcje oraz koncerty. W budynku muzeum ma także siedzibę wydawnictwo „Siemianowickiego Rocznika Muzealnego".
Następnie kierujemy swe kroki do jednej z wizytówek miasta - centralnie umieszczonego w nim Parku Miejskiego. Jest on w stylu angielskim, a jego początki sięgają przełomu XVIII i XIX wieku. Znajduje się tam zrujnowany, klasycystyczny pałac rodu Donnersmarcków, usytuowany na miejscu dawnego dworu Mieroszewskich.
Dalej zmierzamy do ulicy Zygmunta Krasińskiego i docieramy do rynku, dawniejszego placu targowego. Znajduje się tam eklektyczny budynek Ratusza z 1904 roku. Na jego płycie z dala widoczny jest kolejny punkt ścieżki: Pomnik Powstańców Śląskich z charakterystycznym orłem na szczycie, wzniesiony po II wojnie światowej. Upamiętnia on poległych powstańców, o czym świadczy 27 ich nazwisk umieszczonych na cokole.
W dalszym ciągu kontynuujemy wędrówkę ulicami: Krasińskiego oraz Jana Śniadeckiego. One doprowadzą nas do niewielkiego Parku Hutniczego. Tam na szczególną uwagę zasługuje budynek pływalni z 1908 roku. Jest to bowiem najstarszy tego typu obiekt w Polsce.
Następnie ulicami: najpierw 27 Stycznia, a następnie Henryka Sienkiewicza, wzdłuż widocznych zabudowań Huty „Jedność" (dawnej Huty Laura, od której wzięła nazwę ta część dzisiejszych Siemianowic - Laurahuta), docieramy na plac Piotra Skargi. W tym miejscu możemy podziwiać ocalony i przez długi czas zapomniany Pomnik Czynu Niepodległościowego. Powstał on w latach 20. XX wieku i pierwotnie stał, na placu Wolności, w pobliżu Ratusza. Został zdewastowany w 1939 roku przez nazistów, a następnie przez 50 lat ukrywany przez mieszkańców Siemianowic. Przez przypadek odnaleziono go, a po rekonstrukcji - ponownie odsłonięto w 2007 roku.
Kolejny fragment ścieżki wiedzie ulicami: Ludwika Waryńskiego, Alfreda Kapicy i Her-mana Wróbla. Zaprowa-dzą one do osiedla im. Wojciecha Korfantego, zbudowane w latach 80. XX wieku. Właśnie tam znajduje się kilka obiektów związanych z przywódcą komisa-rycznym na Śląsku. Pierwszym jest tablica pamiątkowa na bloku mieszkalnym nr 2. Kolejny znajduje się w Gimnazjum Nr 3 im. Wojciecha Korfantego. Wewnątrz szkoły można zobaczyć obraz z wizerunkiem patrona oraz tablicę pamiątkową o następującej treści: „...Polska wspólnota narodowa jest streszczeniem naszej przeszłości, przedmiotem wysiłków teraźniejszości i troską naszej przyszłości..."
Następnie spod obiektu idziemy ul. W. Korfantego i przez Lasek Bytkowski dochodzimy do pętli tramwajowej przy placu Alfreda. Tam opisana przez nas ścieżka ma swój koniec.
Za przejście opisanej trasy oraz zwiedzenie wyszczególnionych obiek-tów, można zdobyć brązową odznakę turystyczno-krajoznawczą „Śladami Wojciecha Korfantego". Potwierdzenia obejrzanych obiektów należy zbierać we własnoręcznie wykonanej kronice wycieczki. Można w niej zamieścić między innymi: odciski pieczątek z każdej z instytucji, bilety wstępu lub zdjęcia zwiedzanych obiektów.
Odznakę weryfikuje i rozprowadza: Komisja Krajoznawcza Oddziału PTTK w Siemianowicach, 41-100 Siemianowice Śląskie, ul. Niepodległości 45 (Centrum Kultury).
Roman Żyła i Alicja Badetko