O młynach, kuźniach i garncarzach
Zgodnie z wiosenną tradycją w dniach 18 i 19 kwietnia 2009 odbyło się kolejne 24 Górnośląskie Sympozjum Krajoznawcze, poświęcone tym razem „Zanikającym rzemiosłom wiejskim w województwie śląskim". Zainteresowania uczestników koncentrowały się przede wszystkim na dwóch tematach: młynarstwie i kowalstwie, choć rzemiosł wiejskich niegdyś było całkiem sporo. Przekonywali o tym dwaj pracownicy chorzowskiego skansenu, znakomici gawędziarze - Damian Adamczak i Maciej Droń, jako że XXIV Sympozjum było realizowane wspólnie z dyrekcją Górnośląskiego Parku Etnograficznego w Chorzowie. Pierwsza część poświęcona była zbiorom skansenu.
Zaczęło się od tych obiektów skansenu, które są związane z rzemiosłami wiejskimi: kuźni z Zamarsek, młyna z Imielina, „powieteroka" z Nierodzimia, wiatraka z Grzawy, zagrody garncarza ze Strzemieszyc i ekspozycji rzemiosła wiejskiego w spichlerzu ze Śmiłowic. W programie była też prezentacja dokumentalnego filmu o pracy młyna, a kto chciał, mógł przymierzyć się do kowalskiego młota podczas pracy kowala Michała Wasika z Siemianowic Śląskich.
Drugą część sympozjum, którą prowadzili Edward Wieczorek i Kazimierz Bromer, stanowił objazd ziemi lublinieckiej i kłobuckiej, w ramach którego uczestnicy poznali pracę czynnego jeszcze do niedawna murowanego młyna wodnego Alfreda Thiela w Żędowicach. Gospodarz zaprezentował urządzenia transportujące zboże, mlewniki, zespoły sit itd. Przyjrzeliśmy się też pracującej we młynie niewielkiej turbinie wodnej, produkującej energię elektryczną.
Obejrzeliśmy także drewniany kościół Narodzenia NMP i niszczejący pałac w Gwoździanach, a w Lublińcu Izbę Tradycji 1. Pułku Specjalnego Komandosów i nowo otwarte Muzeum Pro Memoria Edith Stein.
Drugi dzień sympozjum to przede wszystkim czynny młyn w Ługach - Radłach w gminie Przystajń - niegdyś wodny, obecnie elektryczny oraz prawdziwa perełka - XIX-wieczny zespół młyński w Klucznie nad Liswartą z drewnianym młynem, tartakiem i domem młynarza.
Kolejnymi obiektami na ziemi kłobuckiej były Krzepice z cmentarzem żydowskim i kościołem św. Jakuba z oryginalnymi „Królewskimi Drzwiami Krzepickimi", wykutymi w miedzianej blasze w 2002 r. Uczestnicy zwiedzili także fortalicjom Stanisława Warszyckiego w Dankowie, dwór w Lipiu oraz wiatrak energetyczny ze śmigłami średnicy 32 metrów w Rębielicach Królewskich. Atrakcje krajoznawcze ziemi kłobuckiej zakończyła wizyta w zespole pałacowym w Kłobucku - Zagórzu oraz drewnianych kościołach w Truskolasach i Borze Zapilskim.
Edward Wieczorek