Karmel za murem
Odgrodzony wysokim ceglanym murem od ulicy Kilińskiego i Stalmacha, przycupnął w cieniu potężnego, neogotyckiego kościoła ŚŚ. Piotra i Pawła najmłodszy katowicki klasztor - Sióstr Karmelitanek Bosych.
Prace przy budowie Karmelu rozpoczęto już w 1983 r. z inicjatywy ks. biskupa Herberta Bednorza. Klasztor i kaplicę zaprojektował zespół w składzie: arch. Kazimierz Dziula, arch. Krystian Lasek i arch. Bogdan Skórowski i trzeba przyznać, że choć jest to budowla nowoczesna, znakomicie nawiązuje do sąsiedniego neogotyckiego kościoła ceglanymi imitacjami przypór, ostrymi łukami okien i frontonem samej kaplicy, przypominającym swym wertykalnym podziałem gotycki szczyt wnękowy.
Przez kilka lat trwały prace budowlane, aż 16 października 1989 r. bp Damian Zimoń poświęcił ukończoną dużą część klasztoru, obejmującą: parter z gabinetem lekarskim i dentystycznym, infirmerię, jadalnie, salę rekreacyjną i małą rozmównicę oraz piętro - z tymczasową kaplicą, rozmównicę główną i cele sióstr. Wtedy też przybyły z Wrocławia pierwsze siostry: 7 po ślubach wieczystych, 3 po czasowych i 4 nowicjuszki (obecnie w klasztorze jest 25 sióstr klauzurowych i 2 furtianki). Dwa lata później poświęcono klasztorną kaplicę Matki Boskiej Matki Kościoła. W ten sposób w sercu dużego miasta pojawił się nowy klasztor.
Karmel - to miejsce kontemplacji, skupienia, ciszy. Powinno się też dodaćmiejsce odosobnienia, oddalenia od zgiełku świata i wielkomiejskiej codzienności, a jednak zdecydowano się wpleść ten klasztor w pulsującą tkankę miasta. Stanowi on jednak inną część jego życia , skierowaną na inny wymiar rzeczywistości.
Kim są karmelitanki?
Zakon Sióstr Bosych Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmelu - Siostry Karmelitanki, wywodzą się z męskiego zakonu Karmelitów Bosych, którego kolebką była Góra Karmel w Palestynie, a który zatwierdzony został przez Stolicę Apostolską w 1247 r. Gałąź żeńska powstała w 1463 r. z inicjatywy generała karmelitów o. Jana Soretha. Zreformowała ją w XVI w. św. Teresa z Avili. Z jej inicjatywy założono 24 sierpnia 1562 r. w Avila w Hiszpanii pierwszy zreformowany klasztor. Regułę dla istniejącej już wspólnoty napisał bł. Albert, patriarcha jerozolimski. Zakon jest ściśle klauzurowy oraz kontemplacyjny. Nie prowadzi żadnej dziełalności zewnętrznej. Jego celem jest wspomaganie Kościoła modlitwą i pokutą.
Do Polski sprowadziła karmelitanki bose w 1612 r. Beata Konstancja Bużeńska. Pierwszy klasztor powstał przy dawnym kościele Św. Marcina w Krakowie. Obecnie na terenie kraju istnieje 18 domów zakonnych w: Bydgoszczy-Tryszczynie, Częstochowie, Elblągu, Gdyni, Katowicach, Kielcach-Kawetczynie, Kaliszu, Krakowie (2), Lublinie, Łodzi, Oświęcimiu, Poznaniu, Przemyślu, Szczecinie, Warszawie, Włocławku, Wrocławiu i Zakopanem.
Karmelitanki, które do Katowic przybyły z Wrocławia, w większości niedawno wybrały życie zakonne. Po ukończeniu nowicjatu - czasu przygotowania, a zarazem próby autentyczności powołania - weszły w normalny rytm zakonnej codzienności: modlitwy, rozmyślań nad Pismem Świętym i lekturami wielkich świętych Karmelu - św. Jana od Krzyża czy św. Teresy z Avili, pracy związanej z prowadzeniem wspólnego domu i ogrodu.
Karmelitanki żyją jak na pustelni. Z odwiedzającymi je rodzinami czy znajomymi rozmawiają przez kratę rozmównicy ("koło"). Nawet z sobą, poza wyznaczonymi porami rekreacji rozmawiają niewiele, a mieszkają w oddzielnych, klauzurowych celach. Co roku odbywają specjalne, indywidualne 10-dniowe rekolekcje, nazywane wyjściem na pustynię, podczas których każda z sióstr jest sama, zaś
z innymi spotyka się tylko w czasie nabożeństw i posiłków.
Zakony kontemplacyjne, których sens istnienia negowano w XVIII, XIX i na początku XX wieku jak gdyby przeżywają swój renesans. Rośnie liczba powołań, szczególnie wśród młodzieży wykształconej, pogodnej, aktywnej. Nie szuka ona w Karmelu ucieczki i schronienia przed życiem na własny rachunek, ale chce w ten sposób służyć Bogu i ludziom - modlitwą i kontemplacją.
Edward Wieczorek